دلایل کند شدن سرعت رشد کودکان

سرعت رشد کودکان

دلایل کند شدن سرعت رشد کودکان علل متفاوتی دارد که در این مقاله به چند مورد آن اشاره می کنیم. سرعت رشد کودکان در سنین ۳ تا ۶ سالگی، به طور قابل توجهی کند می شود. ( افزایش وزن کودک به طور متوسط در سال، ۲ کیلوگرم و افزایش قد او ۳ تا ۷ سانتیمتر می باشد).  بنابراین اندام او لاغر می شود. نیاز کودک به انرژی در این دوران ۹۰ تا ۱۰۰ کیلوکالری برای هر کیلوگرم وزن بدن در روز است . خواب او نیز کاهش می یابد و به ۱۱ تا ۱۳ ساعت در شبانه روز می رسد. همچنین حس استقلال در آنها نسبت به سالهای قبل افزایش می یابد.

این تغییرات در غذا خوردن و رفتارهای تغذیه ای کودک اثر می گذارد. و باعث می شود کودک کمتر غذا بخورد. بنابراین والدین و اطرافیان نباید از غذا نخوردن کودک نگران باشند. و او را با صحبتها و گفته های خود و تهدیدهای مختلف وادار به غذا خوردن کنند. زیرا همین رفتارها خود موجب مشکلات بیشتر غذایی در کودک می شود. اگر کودک مشکل جسمی نداشته باشد و پزشک متخصص، او را معاینه کرده و در صورت لزوم آزمایشهای لازم از او انجام شده باشد، با در نظر گرفتن دو اصل فوق

(کاهش سرعت رشد و افزایش حس استقلال در این سنین)، کودک غذای مورد نیاز خود را خواهد خورد و رشد طبیعی خواهد کرد.

در این سنین کودکان به بو، طعم، نرمی و گرم و سرد بودن غذا و مخصوصا به رنگ غذا اهمیت می دهند. بیشتر کودکان غذای نرم و مخلوط یا خیلی سرد یا خیلی گرم و یا ترش را دوست ندارند، بنابراین مادر باید بر حسب سلیقه و خواست کودک، غذای دلخواه و مورد علاقه او را تهیه نماید و در اختیار کودک قرار دهد

در این سنین بیشتر غذای کودکان باید همان غذای خانواده باشد.

کودک ترجیح می دهد که غذایش را با دست خود از بشقاب برداشته و بخورد و اگر مادر و و اطرافیان بخواهند با قاشق به دهان او بگذارند، غذا را نخواهد خورد. برای تغذیه مناسب کودکان در سنین ۳ تا ۶ سالگی، هرم غذایی پیشنهاد شده است. این هرم، راهنمایی برای تغذیه کودک است و در آن مصرف غلات، سبزیجات و میوه جات تأکید شده است، ولی باید توجه داشت خوردن بیش از حد میوه جات موجب می شود که کودک غذای اصلی خود را کمتر بخورد و دچار اختلال رشد گردد. در این سنین مصرف چربی باید محدود باشد یعنی 30 درصد کالری غذای کودک باید از چربی تأمین شود که فقط ۱۰ درصد آن از چربیهای اشباع شده (چربی حیوانی) و بقیه از چربیهای اشباع نشده ( روغنهای مایع مانند روغن زیتون یا ذرت) باشد.

جایگاه مواد غذایی

جایگاه چربی در رأس هرم قرار گرفته، یعنی کودک باید مقدار کمی چربی مصرف کند، در صورتی که گروه های میوه ها و سبزی ها در قسمتهای پائینی هرم قرار دارد، یعنی باید مقدار زیادتری از این گروه ها در رژیم غذایی سنین ۳ تا ۶ سالگی وجود داشته باشد.

بنا به توصیه مجمع علمی قلب آمریکا ، این رژیم غذایی سبب جلوگیری از تصلب عروق قلب در سنین بزرگسالی و همچنین جلوگیری از چاقی کودکان می گردد. این رژیم غذایی مخصوصا برای کودکانی که در فامیل خود افراد مبتلا به سکته قلبی دارند، بسیار مؤثر است. با این رژیم غذایی، کودکان رشد طبیعی خواهند داشت.

تعداد دفعات و نوع غذاهای مختلف برای کودکان متفاوت و بر اساس نیاز به انرژی های ۱۶۰۰، ۲۴۰۰ و ۲۸۰۰ کالری در ۲۴ ساعت، باید در نظر گرفته شود. برای یک کودک ۳ تا ۶ ساله ای که فعالیت متوسط دارد، ۱۶۰۰ کالری انرژی مورد نیاز است تا رشد او را تأمین کند. ولی برای کودکی که بسیار فعال است این مقدار کافی نیست. و مقدار ۲۸۰۰ کالری نیاز دارد و این مقدار انرژی باید از مواد غذایی مختلف در اختیار کودک قرار گیرد. تا انرژی که از دست می دهد جبران گردد و همین انرژی کافی برای رشد را در اختیار داشته باشد.

در این سنین بیشترین انرژی را باید کودک از کربوهیدراتهای مرکب (نان، ماکارونی سیب زمینی، برنج و غلات) تأمین نماید. به طوری که در این سنین می توانید از این مواد غذایی ۹ تا ۱۱ نوبت در روز در اختیار او قرار دهید. گرچه در این سنین کودکان تمایل به خوردن غذاهای شیرین دارند.  ولی چون شیرینی ها مواد غذایی ناچیز دارند، پدر و مادر باید با تغییر در مزه و طعم غذاها توجه کودک را به مواد دیگر جلب نماید.

نیازهای غذایی کودکان ۳ تا ۶ ساله

پروتئین:

مقدار پروتئین مورد نیاز کودکان ۲ تا ۳ ساله، حدود ۱۵ گرم و کودکان 4 تا 6 ساله حدود ۲۰ گرم در ۲۴ ساعت می باشد. کودکان با خوردن یک لیوان شیر یا ماست و مقداری گوشت ( گوسفند، ماهی، یا تخم مرغ) این مقدار پروتئین را دریافت می کنند. در این سنین والدین نباید برای خوردن گوشت به کودک اصرار کنند، مخصوصا گوشت هایی که به صورت تکه ای در غذاها یا خورش ها وجود دارد. کودکان ممکن است گوشت تکه ای را دوست نداشته، ولی گوشت چرخ کرده را با برنج و ماکارونی دوست داشته باشند

کربوهیدرات (مواد نشاسته ای):

بیشترین انرژی کودکان ۳ تا ۶ ساله باید از کربوهیدرات های مرکب یعنی نان، سیب زمینی، ماکارونی و غلات ( گندم، جو، ذرت و برنج) تأمین گردد. نانی که برای کودک تهیه می شود باید از آرد کامل گندم ( سبوس و جوانه گندم) تهیه شده باشد.

چربی:

مصرف چربی برای کودکان لازم است. ولی همان طور که قبلا ذکر گردید، بعد از سن دو سالگی باید مقدار چربی در غذای کودک کاهش یابد. و از انواع روغن های مناسب استفاده گردد.

شیر و لبنیات:

گرچه شیر و لبنیات مواد غذایی خوبی هستند. ولی در این سنین نباید بیش از نیم لیتر شیر پاستوریزه به کودکان داد.، زیرا شیر جایگزین غذای اصلی کودک می شود. دادن مقدار بیشتری شیر پاستوریزه یا شیر گاو در ۲۴ ساعت، موجب کم اشتهایی، کم خونی و یبوست کودک می گردد.

سبزی ها و میوه ها:

سبزیجات و میوه جات بهترین مواد غذایی برای کودکان هستند. اما اگر مقدار زیادی داده شود، جلوی اشتهای کودک را می گیرد و مانع مصرف غذای اصلی می گردد. دادن میوه به کودکان، مخصوصا اگر دفع مدفوع کودک مشکل است، ضرورت دارد.

بهترین میوه برای کودکان عبارت است از:

سیب، آلو، کیوی، انگور، طالبی، خربزه و مرکبات .

فیبر:

در رژیم غذایی کودکان وجود مقداری فیبر (موادی که هضم و جذب نمی گردند) لازم است. مطالعات نشان داده شده است که مقدار ۸ تا ۱۰ گرم فیبر در ۲۴ ساعت باید در روده های کودک وجود داشته باشد تا دچار یبوست نگردد. فیبر در سبزی ها، میوه ها و غلات کامل وجود دارد

کلسیم:

کلسیم برای رشد و قوام استخوانها و دندانهای کودک در همه سنی لازم است. در سن ۳ سالگی مقدار ۵۰۰ میلی گرم و در ۶ سالگی ۸۰۰ میلی گرم کلسیم در ۲۴ ساعت لازم است. این مقدار با خوردن یکی دو نوبت شیر و لبنیات در روز تامین می گردد.

آهن:

اگر کودکان در این سنین مواد گوشتی، تخم مرغ و سبزیجات و حبوبات مخصوصا عدس بخورن. آهن مورد نیاز خود را دریافت خواهند کرد. در سن ۳ سالگی حدود ۷ میلی گرم و در سن ۴ تا ۸ سالگی روزانه ۱۰ میلی گرم آهن برای بدن مورد نیاز است.

ویتامین C:

این ویتامین یکی از ویتامین های ضروری است. در صورتی که کودک سبزی و میوه مصرف کند، مقدار مورد نیاز این ویتامین که روزانه ۱۵ میلی گرم در سن ۲ تا ۳ سالگی و ۲۵ میلی گرم در ۴ تا ۶ سالگی است، به بدنش می رسد.

ویتامین D:

این ویتامین برای جذب کلسیم و فسفر و رسوب آنها در استخوانها و دندانها، مورد نیاز است. مقدار لازم برای کودکان ۳ تا ۶ ساله حدود ۵ میکروگرم در ۲۴ ساعت می باشد. اگر کودکی به حد کافی کلسیم و ویتامین D دریافت نکند، به نرمی استخوان، کاهش قوام و شکستگی استخوان مبتلا می گردد. اگر کودک به عللی در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرد یا در مناطقی باشد که آفتاب کم است، ویتامین D کافی در بدن او ساخته نخواهد شد و باید از طریق داروی خوراکی به او داده شود.